zondag 13 mei 2018

ZEVEN KOMMA ZEVEN EN EEN ONVOLDOENDE

Goed zo, er is cultuurcontentement in mijn dorp. Erfgoed, bibliotheek en cultuurcentrum scoren ruim boven het vlaamse gemiddelde. Hoera, bravo en van herten geproficiateerd. De deskundigheid van de diensten kan alleen maar toegejuicht worden. Heel anders is het evenwel gesteld met het beleid naar de lokale (amateur)kunstenaar toe. Er mag dan wel een doorlichting van de sector zijn geweest, als met dat dossier weinig of niets gebeurt, is het een maat voor niets, een wel zéér gemiste kans. Toegegeven, na jaren aandringen is er eindelijk een cultuurprijs. Maar als het welslagen der toekenning van een prijs in de eerste plaats afhangt van wie er in de jury zetelt, is er iets grondig mis. Een jury van vriendjes (en vriendinnetjes) kijkt niet naar aspecten als grensverleggend en baanbrekend, wat steevast leidt tot het abces 'onnodige ernst'. Dergelijke dingen zouden zonder narcose weggesneden moeten worden. Maar, de jury en bij uitbreiding het voltallige bestuur van de culturele raad zullen wél getrild hebben van opwinding... Dat heb je met oudere jongeren, regelneven, clichémannetjes en humorloze moraalridders, de testbeelden van lang vervlogen televisiedagen. Wie kritisch is omwille van hun doen en (vooral) laten, wordt meteen bepostzegeld als anarchist om zo persona non grata te worden verklaard. 'Vive ma liberté' pleeg ik dan te schreeuwen. Jullie niet, want jullie zijn niet vrij. Jullie knikken goedkeurend na. Jullie zijn het immer roerend eens met het beleid. Door het decennialange zetelen zijn jullie loom geworden, de strijdbaarheid is uitgegomd, behalve als het gaat om een of ander (onder)voorzitterschap. Broederlijke eensgezindheid is goed, zolang die maar niet principiëel is.
JV

maandag 23 april 2018

Terraskes en parkingskes

Soms vraagt een mens zich af hoe politiekbedrijvers hun stemmers terugvinden. Meestal liggen ze op exact dezelfde plaats, waar ze die enkele jaren geleden achterlieten. Zeker in mijn dorp. Maar de stress hangt als een lage donderwolk boven dat dorp, vandaar de formule die eind-legislatuur-gewijs het ene project na het andere tevoorschijn tovert. Wereldschokkend zijn die plannetjes niet en dus in geen geval origineel. Wie nog enigszins bij zijn (of haar) positieven is op een laat terras, durft zelfs te opperen dat het kleinste kind dergelijke plannetjes kan tekenen, mits het toestoppen van potlood en papier. Anderen worden dan weer lyrisch: 'eindelijk terraskes'. Alsof mijn dorp niet over 'terraskes' beschikt. Ze allemaal op één avond bezoeken is onbegonnen werk, wat mij betreft toch. Of zijn die 'terraskes' niet goed genoeg voor dergelijke lyrici? O jazeker, 'terraskes' moeten zichtbaar zijn, en liefst baden in de figuurlijke schaduw van woonblokken, waar de 'na 22 uur regel' zeker zal worden nageleefd, en terwijl menig populist vrijuit zal schreeuwen 'dat je daar dan maar niet moet gaan wonen'. Alles is zo voorspelbaar als de pest. Evenzo een ondergrondse parkeergarage voor zowat zestig (!) wagens. Ook onder een woonblok. Rarara, tralala, wat is hier nu toch voorspelbaar aan? Of zouden we het aandurven een parkeergarage in de hoogte te bouwen? We hebben nog wel ergens een parking waar dat zou lukken, toch? Soit, de dorpskern zal op korte of middenlange termijn (om toch maar enkele kerkenbeleidsplantermen te gebruiken) wat opgesmukt worden en die werkzaamheden zullen ongetwijfeld wèl vlotjes verlopen. Er is immers die jaarlijks weerkerende koers, waarvoor alles moet wijken...behalve die lelijke steenweg, die zal er koppig en naargeestig bij blijven liggen, 'terraskes' of niet.
JV

donderdag 8 december 2016

OLIE DRIJFT ALTIJD BOVEN, OOK IN BEVEREN-LEIE

Het is met Brusselmans als met spruiten. Je houdt ervan! Zijn proza is vermakelijk en ook zijn toneelwerk valt ten zeerste te smaken. Zelf stelde hij ooit dat zijn toneelstukken niet zoveel voorstellen, maar als de meester het zegt, neem het dan met een ferme korrel zeezout.
Veel toneel heb ik dit seizoen nog niet gezien, goed (amateur)toneel ook niet, daar zullen we het maar niet over hebben...de lange tenen raken te snel gekneld onder mijn vermorzelende hiel. "De naamloze mens" dan maar, gespeeld door het nog prille Kartoesj in Beveren-Leie. Pril, jawel, maar pril betekent hier dat men nog niet aangetast is door de zuren van de tijd. Pril, jawel, maar ongelooflijk dapper wat stukkenkeuze betreft. "De naamloze mens" is een heerlijke, realistische, herkenbare en grappige tekst; een ding waarmee acteurs en actreuzes zich  kunnen amuseren. Je voelt er het isolement in van personnages die zich steendood vervelen...maar vertellen over kennelijk onbelangrijke zaken, brengt vaak het belangrijke naar boven. Ik weet het: er wordt vaak klakkeloos gelachen in toneelzalen, maar hier MOET je wel lachen omdat je de hele situatie waarlijk gelooft; omdat het spelplezier van het podium afspat én omdat al dat prille talent bovendrijft. Jawel, ze zullen daar in Beveren-Leie nog veel plezier beleven aan dat talent. Houden zo! En als u mij niet gelooft: "De naamloze mens" nog op 9 en 10 december om 20 uur in 't Klokhuis...de geur van fristi moet je er wel bijnemen.
JV

donderdag 10 november 2016


KERKEN OP OVERSCHOT

De jaren van de katholieke kerk zijn al een tijd niet de meest vreugdevolle. Het rijk van de paus is flink naar beneden gegleden. Het dondert overal in de kerk, behalve dan in de kleinburgerlijke provinciestekjes, waar alles zonder tegenspraak fan-tas-tisch moet zijn. Juist...dan ga ik huiveren. Ik geloof niet in zinnetjes als daar zijn: 'bij ons vallen de cijfers nog mee' of 'er gebeurt in elke kerk nog wel iets'. Over dat laatste zal ik maar geen grapjes maken, zwijgen kan soms niet verbeterd worden. Maar kijkcijfers liegen altijd, vooral als het om eigenbelang gaat. Soit. De gemeente Wevelgem heeft nood aan een kerkenplan. Het gebouw op de Wijnberg is aan renovatie toe en als er geen kerkenplan komt, komen er ook geen centen van de hogere overheid. Dat is de enige reden voor een kerkenplan. Niet de financiële verspilling, niet het tekort aan gelovigen, niet het teveel aan gebouwen voor één pastoor...wél centen van de overheid. Drie kerken op wandel- of fietsafstand is teveel, veel teveel. Eén is genoeg. Eén kerkfabriek is genoeg, of neen: één kerkraad over de deelgemeentegrenzen heen. Stop dus in Gods naam die rol van slippendrager van het bisdom en durf spreken over ontwijden, sluiten, verkopen, afbreken en écht herbestemmen. De gemeentelijke centen voor kerkfabrieken kunnen elders besteed worden. Zo helpe u God.

maandag 30 mei 2016

LOKALE SCHAAMTE

Kwaliteit hoort evengoed thuis op zaterdag, als Kortjakje zo stilaan aan de beterhand is. En ja, het programmaboekje beloofde een topvoorstelling, de regisseur beloofde vinnige teksten zogenaamd overgoten met een humorsausje. Heb ik dan een verkeerde voorstelling gezien? Niet dus. Deze hier was wel degelijk op 'Theater Lokaal', een elfde editie "helemaal in het thema van 950 jaar Gullegem", confectie-toneel noemt de veel te duur betaalde schrijver het, anderen zeggen 'een theaterwandeling'. Geachte heer schrijver: je maakt geen toneelvoorstellingen met 'grappen' die regelrecht van die scheurkalender geplukt zijn en in 1980 al een baard hadden van hier tot in Tokyo. Net zo min doe je dat met oneliners en ideeën die gejat zijn van Hollandse kabaretiers die in de jaren 80, 90 zeer populair waren. Trouwens, Hollandse oneliners bekken niet in ons dialect.
Vraag is dan natuurlijk of een regisseur dergelijke onzin kan rechttrekken of op zijn minst verdoezelen. In geen geval. Het bleven tenenkrommende, genante taferelen. De gedachte dat je daaraan kunt wennen, lijkt me al een ernstige vorm van afstomping. Er viel in dit geheel werkelijk niets nieuws te bespeuren (met uitzondering van énkele steengoeie debutanten!). Het was dan ook alsof ik het allemaal al tientallen keren eerder had gezien. Het gevoel dat mij -en ook anderen- doortrok had verdacht veel weg van schaamte. Een toneelstuk, in welke vorm dan ook, moet de kijkers ernstig nemen door een kleine inspanning van ze te vragen. In dit geval was de inspanning de wandeling van de ene naar de andere locatie. Het mag duidelijk zijn dat 'Theater Lokaal' aan een deftige evaluatie en een stevige bezinning toe is.
JV

vrijdag 12 februari 2016

11 juli en de barones

DE BARONES WORDT VAN ONDER HET STOF GEHAALD...


Doet de naam Maria Adelheid Doornaert een belletje rinkelen? Neen? Maria Adelheid barones Doornaert dan? Ook niet. Mia Doornaert dan maar, in de volksmond zoals het heet...de titel barones neemt ze er maar al te graag bij. Vraag aan honderd willekeurige personen "wie is Mia Doornaert", geen twintig zullen er een antwoord op geven. Ik wel: La Doornaert is de ijzeren dame van het oerconservatieve establishment; een foorwijf met een zionistische agenda; een schrijfster ook, empatisch, begripvol en voorzichtig voor de vriendjes maar verdomd hard voor alle anderen. Toegegeven, Madame la Baronesse schrijft briljant, vormelijk toch, inhoudelijk houden haar pennentrekken vaak geen steek. Eigen mening eerst, weet je wel...de rest telt niet mee. Mia heeft duidelijk het licht niet gezien.
Maar op geregelde tijdstippen wordt ze nog eens van onder het stof gehaald (of van onder de mottenballen) om haar mening te ventileren. Ze heeft er dan ook al een opmerkelijke carrière opzitten: "gewezen afgevaardigde van de socialistische vakbond toen ze voor een katholieke krant schreef en tussendoor meewerkte aan een Vlaams-nationalistisch weekblad, alvorens na haar verheffing in de adelstand pro-Amerikaanse en belgicistische royaliste te worden en te gaan werken voor een christendemocratische politicus". Aldus Knack. Of hoe rooie Mia, oranje Mia werd.
En er is meer. Botox Mia dweept met steenrijke franse vriendjes die ooit ons landje wilden bewonen om aan de rijkentaks in Frankrijk te ontsnappen. Ze is dan ook een graaggeziene klant in de dure boetiekjes rond de Avenue Louise, om er zich tegoed te doen aan de poedertjes, kleedselkes en geurtjes van haar dure vriendjes. Onder het motto "elegantie is een teken van beschaving", maakt ze in haar leven al te graag plaats voor het overtollige.
Kan het nog erger? Zeker: haar onwil om toe te geven dat Sharon een misdadiger was; haar standpunt dat oorlogsmisdaden overal ter wereld slechts details zijn; haar vreugde toen Theo Van Gogh alle moslims 'geitenneukers' noemde; haar uitspraak dat het vaak de kinderen zijn die vrouwen tegenhouden om voluit te gaan in de ontplooiing van hun talenten; haar afkeer van dialecten op de openbare en commerciële zenders én haar idee dat Latijn de taal van Europa zou moeten zijn. "Als kleine Romeintjes dat konden leren, waarom wij dan niet."
Deze Mia heeft kennelijk nooit afgezien. Ze droomt van 'vroeger was alles beter' en het eerherstel van de opvoeding. Ik ook lieve Mia: u verdient een pak slaag op uw bloot gat.
Sterren komen...op 11 juli naar Wevelgem op uitnodiging van de culturele raad. Sterren gaan...naar een pseudo-intellectueel en pseudo-elitair partijtje, op een dag waarop eigenlijk een volksfeest moet gegeven worden. Shame!
JV

zondag 5 april 2015

CLAUS IS MEER DAN...

CLAUS IS MEER DAN...


Ik ben nogal een aanhanger van het repertoire van Hugo Claus. Poësie, proza of toneelwerk, ik slik het allemaal. Wat toneelstukken betreft was hij na de oorlog één van de meest moderniserende toneelschrijvers in Vlaanderen, tot hij het aan de stok kreeg met regisseurs die zijn laatste stukken naar hun hand wilden zetten.
Enfin, tussen de schrijfsels van Claus, zit ook 'THUIS', een toneelstuk, jawel, maar niet echt een hoogvlieger in zijn oeuvre. 'THUIS' werd op papier gezet in 1975 (!). Oud? Neen. Gedateerd? Neen. Gemakkelijk te spelen? Neen. Een tragikomedie? Neen! 'THUIS' is een zure komedie met een wel zeer duivels karakter. Er zijn immers een aantal constantes in het levenswerk van Claus. Eén: de verhouding met zijn vader verliep op zijn zachtst gezegd nogal turbulent. Hij was een moederskind op zondag (vanaf zijn 18 maanden tot zijn 11 jaar zat Clausje op pensionaat). Twee: hij had een gloeiende hekel aan het instituut 'kerk'. EN er is het gestileerde 'Vlaams' waardoor alles volks en toegankelijk blijft. Die taal is een uniek instrument bij Claus.
En dan zijn er nog de gebruikte namen: Madam Vergote, de greppel, de goot; Sonia verwijst overduidelijk naar Sylvia... Het verhaal doet de ronde (hij zou het ooit gezegd hebben tegen een Knack-recensent) dat Claus' vader Sylvia (Kristel) bij de eerste ontmoeting probeerde 'binnen te doen'.
Rekening houdend met dit alles is het hoofddoel van 'THUIS' het aan het kruis nagelen van de vaderfiguur. Als je iets verder kijkt dan het verhaaltje, is dàt net de onderlaag, zoniet wordt het stuk een lege, ja zelfs bodemloze doos. Als je die dubbele laag niet kunt spelen, blijf dan met je fikken van dat stuk.
Moeten we dan alle zonden Gods in de schoenen van een regisseur schuiven? Neen, driemaal neen. 'THUIS' heeft geen deuren nodig, maar ja, de decorbouwers 'moeten' hun ding kunnen doen. Hang de boel vol met katholieke kentekenen, maar ja, de goegemeente mag niet geschoffeerd worden. Vloek en tier op de acteurs en actrices, maar ja, iedereen moet speelkansen krijgen. Lap al die 'maar ja's' aan je laars! Maar ja, dan krijg je geen opdrachten meer...of juist wel...deze die je graag doet.


JV