Ik hou van verenigingen die niet per se grijpen naar 'traditionele' stukken. Ik hou van toneelstukken die tot nadenken stemmen. Ik hou van de inspanningen die gevraagd worden voor acteurs, actrices, regisseurs én publiek. Bijgevolg hou ik dan ook van de diverse meningen, manieren van aanpak, scenografie en regie. Kortom, ik hou van "Vier Zusters", een aartsmoeilijke tekst van Claire Swyzen.
Eén voordeel van "Vier Zusters" is alvast dit: waar het ook gespeeld wordt, het zal altijd anders zijn, een gegeven dat niet staat bij alle stukken. Bovendien zal het stuk eender waar het aangepakt wordt op applaus onthaald worden. Immers, wie als vereniging, acteur, actrice of regisseur iets dergelijks aandurft, moet wel uit het goede figuurlijke hout (goud!) gesneden zijn.
Kort geschetst, toont "Vier Zusters" momentopnames uit het leven van de zussen, een bundeling van herinneringen die elk personage op haar eigen manier vertelt én herbeleeft. De dames zijn bij wijze van spreken uit een foto gestapt om zo tot leven te komen in heden en verleden. De voorstelling zal dus altijd wel zweven door de tijd. Swyzen zelf omschrijft het stuk als "een tekst voor vier stemmen". Inderdaad! Deel het stuk op in vier (!) afleveringen en breng het als hoorspel op de betere radiozender...niemand zou in het snotje hebben dat het eigenlijk voor de planken bedoeld is. Vraag is dus hoe je een 'verhaal' op een podium brengt, als dat podium in se geen noodzakelijkheid is.
Een andere, zeer noodzakelijke vraag is hoe je zo'n schrijfsel leest. Tussen de regels wellicht. Ik heb het nu eenmaal voor een zekere, vermakelijke vorm van cynisme. Ik aanbid het sarcasme. Ik droom zelfs in zwarte humor. Kan het publiek om met een citytrip naar Venetië naar aanleiding van een geval van borstkanker? Kan datzelfde publiek overweg met de wel zeer specifieke ontrouw? Deze hier ziet er de humor wel van in. Zou de spanningsboog dan toch niet in die donkerzwarte humor zitten? Het kan...
Akkord, al die vragen, het is misschien van het goede teveel, maar wie mij op een scène antwoorden biedt, weet mij onmiddellijk te overtuigen van de degelijkheid van een stuk en zijn entourage. Ik zal ongetwijfeld altijd wel een beetje op mijn honger blijven zitten bij "Vier Zusters", vandaar wellicht dat Swyzens stuk al een tijd lang in de bovenste schuif ligt. Dàt komt bij mij zelden voor, je kunt er maar beter blij om zijn.
J.V.
